نگاهی به سفر رئیس جمهور به روسیه | گامی بلند برای تحقق ایران قوی

به گزارش شهرآرانیوز؛ سید ابراهیم رئیسی، رئیس جمهور کشورمان روز چهارشنبه ۲۹ دی، در صدر یک هیئت بلندپایه سیاسی و اقتصادی وارد مسکو شد و با ولادیمیر پوتین، رئیس جمهور روسیه، دیدار و گفتگو کرد.

دیدار با ایرانیان مقیم روسیه، دیدار با رئیس دومای روسیه، سخنرانی در پارلمان این کشور، گفتگو با رؤسای مهم‌ترین هیئت‌ها و شرکت‌های اقتصادی مسکو، سخنرانی برای استادان و دانشجویان دانشگاه ملی مسکو و اخذ نشان دکترای افتخاری، از جمله برنامه‌های فشرده رئیس جمهور در سفر به روسیه بود.

رئیسی همچنین به دعوت «راویل عین الدین»، رئیس شورای مفتیان روسیه، در جمع نمازگزاران مسجد جامع مسکو حاضر شد و پس از سخنرانی درباره ضرورت ایجاد حساسیت درخصوص افراطی گری و تکفیر به عنوان مسئله‌ای ضربه زننده به مسلمانان، شامگاه پنجشنبه، مسکو را به مقصد تهران ترک کرد. رئیس جمهور در سفر به مسکو و در گفتگو با شبکه ماهواره‌ای RT به مهم‌ترین پرسش‌ها درباره روابط ایران و روسیه و مسائل منطقه‌ای و بین المللی پاسخ گفت.

سخنرانی در دوما

از دیگر برنامه‌های سفر رئیس جمهور به روسیه، حضور و سخنرانی در مجلس دومای روسیه بود؛ موضوعی که بر اساس قوانین و پروتکل‌های این نهاد در روسیه، چندان مرسوم نیست و سخنرانی رئیس جمهور مهمان در پارلمان روسیه، موضوعی نادر قلمداد می‌شود. اما رئیسی از این شرایط نادر استفاده کرد تا از گسترش و تعمیق روابطی که سال‌ها زیر سایه انواع فشار‌ها قرار داشته است، سخن بگوید و تأکید کند که ایران در مسیر عمل به قواعد بین المللی، چون توافق هسته‌ای همواره پیشقدم بوده است. وی به دولت‌های غربی بدعهدی‌ها علیه ایران را یادآور شد و در نهایت از ضرورت شکل دهی فزاینده یک جامعه جهانی متمدن در سایه همکاری، تعامل و منافع متقابل ملت ‏‌ها سخن گفت.

مقدمات سند جامع همکاری‌های ایران و روسیه

دیدار رئیس جمهور کشورمان با فعالان اقتصادی روسیه، در شرایط تحریم نیز به منظور هموارسازی مسیر حضور سرمایه‌های آن‌ها در ایران صورت گرفت تا هر اندازه امکان دارد از وابستگی به اروپا و غرب در اقتصاد فاصله گرفته و به سوی سرمایه گذاری‌هایی حرکت شود که با هر اشاره کاخ سفید، از اقتصاد ایران خارج نشوند.

رئیسی در دیدار با این گروه از فعالان اقتصادی و تجار روسیه، مواضع رؤسای جمهور دو کشور را نزدیک و دارای اشتراکات فراوان توصیف کرد و گفت: مقدمات نهایی شدن سند جامع همکاری‌های ایران و روسیه فراهم شده است. رئیس دولت سیزدهم همچنین در ادامه برنامه‌های سفر دو روزه خود به مسکو، در دیدار با جمعی از ایرانیان مقیم روسیه با تأکید بر اینکه ایرانیان خارج از کشور سفرای ما هستند، گفت: همه ایرانیان در هر جای جهان باید نگاهشان به رشد و پیشرفت ایران باشد و توان خود را برای این کار صرف کنند.

در همین راستا، رئیس جمهور در بدو ورود به فرودگاه تهران در گزارشی از سفر خود به روسیه گفت: سطح تجارت بین دو کشور به ۱۰میلیارد دلار در گام نخست ارتقا خواهد یافت و ظرفیت‌های کشاورزی دو کشور برای بهره گیری بیشتر مجدد ارزیابی می‌شود.

همچنین در حوزه حمل ونقل و ترانزیت، فعال شدن کریدور ترانزیتی شمال-جنوب دریای خزر و کاهش زمان حمل و نقل مورد توافق قرار گرفت. در حوزه سیاست خارجی هم بر سر گسترش همکاری دو کشور به منظور مقابله با بحران‌های امنیت منطقه‌ای و بین المللی توافق شد. درنهایت رئیس جمهوری با اشاره به وجود ادراک مشترک میان دو کشور از مسائل گفت: در صنایع، همکاری‌های دفاعی، هوا وفضا و همکاری‌های فضایی نیز توسعه لازم پیدا خواهد شد و صحبت‌هایی کردیم که وزارت خارجه و وزیر نفت جمهوری اسلامی اجرای مصوبات و توافقات دو کشور را تا حصول نتیجه قطعی دنبال کند. وزرا نیز موظف به عملیاتی کردن توافقات شدند.

دیدار امیرعبداللهیان و لاوروف

وزیر امور خارجه که همراه رئیس جمهور کشورمان، به روسیه سفر کرده بود، با وزیر خارجه روسیه دیدار و درباره مسائل مورد علاقه طرفین گفتگو کرد. در این ملاقات، حسین امیرعبداللهیان و سرگئی لاوروف با اشاره به روابط رو به گسترش دو کشور ایران و روسیه، دیدار اخیر رؤسای جمهور دو کشور را نشانه جدیت در گسترش هرچه بیشتر و تعمیق روابط جمهوری اسلامی ایران و فدراسیون روسیه دانستند و اظهار امیدواری کردند که نهاد‌های ذی ربط دو کشور هرچه سریع‌تر توافق‌های صورت گرفته در سطح رؤسای جمهور دو کشور را اجرایی کنند.

در بخشی از گفت وگوها، وزرای خارجه دو کشور بر ضرورت نهایی کردن نقشه راه روابط دو کشور که در دیدار رؤسای جمهور مطرح شد، تأکید کردند. همچنین در این دیدار، درباره آخرین تحولات افعانستان، یمن و مذاکرات وین برای تحریم‌ها بحث و تبادل نظر شد. طرفین راه حل سیاسی در افغانستان را تشکیل دولت فراگیر با مشارکت همه اقوام دانستند. در خصوص یمن نیز بر راه حل سیاسی مبتنی بر آتش بس، رفع محاصره انسانی و گفتگو‌های یمنی تأکید شد.

سفر رئیس جمهور به روسیه به روایت رسانه‌های جهان

رسانه‌های روسیه با انعکاس و بازتاب گسترده خبر‌های سفر رئیسی به روسیه و ارائه گزارش‌ها و تحلیل‌های متفاوت، همگی بر موضع تقویت روابط مسکو-تهران در حوزه‌های مختلف تأکید کردند. به عنوان نمونه، روزنامه «کامرسانت» با اشاره به دیدار رئیس جمهور ایران و روسیه، از قول رئیسی نوشت: روابط با روسیه استراتژیک خواهد بود و نه کوتاه مدت یا موضعی و در شرایط بسیار استثنایی کنونی که رویارویی با اقدامات یک جانبه غرب از جمله آمریکا وجود دارد، ما می‌توانیم در تعامل خود هم افزایی ایجاد کنیم. همچنین به گزارش «تاس»، هم زمان با سفر رئیس جمهور ایران به مسکو، وزرای امور خارجه، نفت، اقتصاد و دارایی که وی را همراهی می‌کردند، با شرکای روسی خود دیدار کردند و به آن‌ها دستور داده شد که تصمیمات اتخاذ شده توسط رئیس جمهور دو کشور را فوری اجرا کنند.

در همین حال، احسان خاندوزی، وزیر اقتصاد ایران، از توافق بر سر ایجاد «خط حمایت ۵ میلیارد دلاری» و سایر توافقات در حوزه تجاری و اقتصادی خبر داد، در حالی که جواد اوجی، وزیر نفت، گفت که شرکت‌های روسی در زمینه توسعه میادین گاز و نفت، ساخت پالایشگاه‌های نفت و همچنین انتقال فناوری و تجهیزات فرایندی به ایران موافقت کرده اند.

خبرگزاری «اسپوتنیک» نیز با اشاره به اهدای پیام سلام رهبر معظم انقلاب به رئیس جمهور فدراسیون روسیه ازطریق رئیسی، نوشت: رهبر ایران بر توسعه و گسترش روابط بین کشورهایمان و همچنین بر مواردی که می‌توانیم با هم ایجاد کنیم، تأکید می‌کند.

دیدار رئیسی با پوتین، همتای روسی خود، بازتاب گسترده‌ای در رسانه‌های عربی زبان نیز داشت. به عنوان نمونه، شبکه «المیادین» لبنان، این جمله رئیس جمهور ایران که «هیچ محدودیتی برای توسعه و گسترش روابط با روسیه به عنوان کشور دوست نداریم، کشوری که به دنبال روابط راهبردی با آن هستیم.» را برجسته کرد.

«سانا»، خبرگزاری رسمی سوریه، نیز با انعکاس این دیدار، به نقل از آیت ا... رئیسی نوشت که طرف ایرانی طرح همکاری راهبردی ۲۰ ساله را دراختیار روسیه قرار داده است. روزنامه «نیویورک تایمز»، نیز در گزارشی تحلیلی درباره سفر رئیس جمهور ایران به روسیه نوشت: دیدار آیت ا... رئیسی و پوتین، نمایش اتحاد دو کشور در برابر آمریکا بود.

سفری مهم و تعیین کننده از نگاه تحلیلگران

سفر رئیس جمهور به مسکو همچنین با تحلیل‌های بسیاری در داخل و خارج از کشور همراه شده است. در یک نمونه، محمدمهدی رحیمی، مدیرکل روابط عمومی دفتر رئیس جمهوری، در تشریح اهمیت سفر رئیسی به روسیه، در توئیتی، آن را حلقه‌ای دیگر از زنجیره شکل گیری سیاست خارجی «متوازن» و «اهل تعامل سازنده با جهان» دانست و تصریح کرد: دولت مردمی، گامی دیگر به سوی ایران قوی و مستقل برداشت و اکنون خنثی سازی تحریم‌ها بهتر معنا می‌شود.

عبدالرحمن معاشر، فعال سیاسی اصولگرا، نیز با بیان اینکه سفر رئیس جمهوری به مسکو، شکست خفت باری برای رژیم غاصب اسرائیل است، به «ایرنا» گفت: دعوت رئیس جمهوری روسیه از آیت ا... رئیسی، تلاش‌ها و تقلا‌های رژیم صهیونیستی و هم پیمانانش برای کمرنگ کردن روابط ایران و روسیه را بی اثر کرد.

سیدرضا میرطاهر، کارشناس مسائل بین المللی، نیز با تأثیر دیدار رؤسای جمهور ایران و روسیه بر مذاکرات وین به «ایسنا» گفت: هر چه مواضع ایران و روسیه به هم نزدیک باشد، در پیشبرد خواسته‌های ایران در مذاکرات به ویژه رفع تحریم‌های آمریکا مؤثر خواهد بود. احمد کاظمی، پژوهشگر مسائل روسیه، نیز به «ایرنا» گفت: در سال‌های گذشته، به ویژه بعد از بحران سوریه، مدل جدیدی از همکاری‌های ایران، روسیه و محور مقاومت شکل گرفت که زمینه‌های شکل دادن به نظم جدیدی در منطقه غرب آسیا را فراهم کرده است.

موسی عبداللهی، پژوهشگر مسائل روسیه، نیز گفت: سفر رئیسی به مسکو، زمینه‌های تعمیق روابط فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی بین دو ملت روسیه و ایران را فراهم کرد و اراده سیاسی جمهوری اسلامی ایران و دولت فدراتیو روسیه برای توسعه روابط را به نمایش درآورد. الکساندر پالیشوک، استاد دانشگاه دولتی روسیه و شرق شناس برجسته روس، نیز معتقد است که سفر رئیسی به روسیه به روند توسعه روابط مسکو و تهران سرعت می‌بخشد. ولادیمیر اوبیدنوف، رئیس شورای تجاری روسیه و ایران در اتاق بازرگانی و صنایع این کشور، هم معتقد است که سفر رئیس جمهور ایران، به توسعه مناسبات اقتصادی دو کشور کمک می‌کند و مذاکرات وی با پوتین، گام مهمی برای تعمیق همکاری‌ها بین دو کشور خواهد بود.